بررسی ظرفیت های مشاغل خانگی در تقویت تولید و اشتغال

چکیده نشست پژوهشی:

· سهم 15 درصدی مشاغل خانگی از تولید ناخالص داخلی

· صدور 1300000 مجوز برای مشاغل خانگی

· شناسایی 214 شغل و ثبت در فهرست مشاغل خانگی

· پرداخت تسهیلات به 624000 نفر از شاغلین مشاغل خانگی

· پرداخت 23000 میلیارد ریال تسهیلات قرض الحسنه به مشاغل خانگی

· امکان عرضه محصولات مشاغل خانگی در سایت تجارت الکترونیک با نماد اعتماد

· بهره مندی از بازراچه های محلی شهرداری ها برای عرضه محصولات مشاغل خانگی

پژوهش خبری صدا وسیما:یکی از راههای تحقق سیاست های "اقتصاد مقاومتی" توسعه مشاغل کوچک و متوسط به طور عام و توسعه مشاغل خانگی به طور خاص با هدف افزایش درآمد و ثروت در جامعه است. از همین رو در بند اول سیات های ابلاغی مقام معظم رهبری ضمئن تاکید بر واگذاری امور به مردم تصریح شده است ؛ تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط. و آمده است که اقتصاد مقاومتی خواهد توانست در بحران‌های رو به افزایش جهانی، الگویی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد و زمینه و فرصت مناسب را برای نقش آفرینی مردم و فعالان اقتصادی در تحقق حماسه اقتصادی فراهم کند.

کسب و کار و مشاغل خانگی یکی از زمینه‌های افزایش مشارکت مردم در اقتصاد و از جمله راهکارهای مناسب برای توسعه اشتغال های خرد و متوسط به ویژه برای بیکارانی است که دارای مهارت کافی در انجام برخی از کارها هستند، اما به دلیل بازار نامناسب اشتغال نمی توانند جذب بازار شوند. فعالیت اقتصادی در محیط خانگی موجب امکان مشارکت اعضای خانوار برای انجام یک فعالیت اقتصادی مشترک بوده و جلوگیری از رفت و آمدهای شهری، صرفه جویی در هزینه های اجتماعی و در کنار خانواده بودن از مزایای مشاغل خانگی است.

کسب و کار خانگی هم اکنون با بهره برداری از امتیازاتی چون توسعه دانش و گسترش فناوری ارتباطات و اطلاعات حیطه گسترده ای را در اکثر حوزه های اقتصادی به خود اختصاص داده و در زمره یکی از حیاتی ترین و ضروری ترین بخش های اقتصادی جوامع به شمار می رود.

مشاغل خانگی طیف وسیعی از مشاغل سنتی تا نوظهور را در بر می گیرد و راه اندازی یک کسب و کار خانگی علاوه بر مهارت خاص هر شغل نیازمند برخورداری از مجموعه ای از مهارت های اساسی و پایه ای هم چون مدیریت منابع ، مدیریت زمان ، سازماندهی ، مدیریت فردی و مهمتر از همه مهارت های بازاریابی می باشد و فراهم آوردن پیش شرط های اطلاعاتی ، مهارتی  و تجربه عملی ، منجر به حصول بهره وری بیشتر و توسعه سرمایه های انسانی و اجتماعی خواهد بود.

امروزه کسب و کارهای خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان محسوب می گردند که از جمله مزایای آن، حذف هزینه های مربوط به خرید، رهن و اجاره کارگاه و ایاب و ذهاب ، استفاده از نیروی کار سایر اعضای خانواده و ایجاد زمینه های کار خانوادگی ، امکان انتقال تجارب از طریق آموزش غیررسمی به شیوه استاد- شاگردی بین اعضاء و خانواده و ... می باشد. علاوه بر رشته هایی که به شکل سنتی از سالیان دور رواج داشته ، در سال های اخیر به دلیل تحولات عظیم در بخش فناوری اطلاعات در جهان و ایجاد مشاغل جدید، امکان اشتغال خانگی برای بسیاری از افراد در زمینه های IT نیز فراهم گردیده است. به همین منظور مدیریت پژوهش خبری معاونت سیاسی با توجه به تداوم شعار سال مبنی بر « اقتصاد مقاومتی – تولید و اشتغال» سیزدهمین نشست خود در هفتم مرداد 1396 را اختصاص داده است به " بررسی ظرفیت های مشاغل خانگی در تقویت تولید و اشتغال".  این جلسه با حضور با حضور مهناز امامدادی رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.

تعریف مشاغل خانگی 

منظور از مشاغل یا کسب و کار خانگی ، آن دسته از فعالیت هایی است که با تصویب ستاد موضوع ماده (3) ، توسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می گیرد و منجر به تولید خدمت  و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می گردد.

اشکال مختلف شاغلین کسب و کار 

• انجام فعالیت به صورت کارمزدی برای کارفرمای خارج از محیط مسکونی

• انجام فعالیت مستقل اعم از تامین مواد اولیه تا عرضه محصول به خارج از محیط مسکونی

• انجام فعالیت به صورت تعاونی ، اتحادیه و یا مشارکت با بنگاه های بالادستی تامین کننده مواد اولیه و عرضه محصول آنان در بازار ، ترجیحاً به صورت کسب و کار خوشه ای 

دسته بندی فعالیت های مشاغل خانگی

پشتیبان: منظوراشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که پس از کسب مجوز، مسئولیت حمایت از تعدادی  از شاغلین  خانگی را در فرآیند تولید و ارائه خدمات ، اعم از آموزش ، تهیه و توزیع مواد اولیه و ابزار کار (حسب مورد) ، مشاوره،  طراحی ، نوآوری ، بسته بندی ، بازاریابی و فروش به عهده بگیرند.( افراد و مجموعه هایی که توان مدیریت و حمایت از اشخاص مستقل و تحت پوشش پشتیبان را دارند که از اینها به عنوان پشتیبان نام می‌بریم که بر اساس تحقیقات انجام شده این افراد در کشور های مختلف دنیا بسیار هستند و باید تلاش کنیم کسب و کارهای خانگی به این سمت و سو پیش بروند تا امکان کار در عرصه وسیع‌تری فراهم آید.)

تحت پوشش پشتیبان: شاغلین خانگی  که براساس قراردادی با شخص پشتیبان ، به تولید کالا یا خدمات مورد نظر می پردازند. (کسانی هستند که مهارت دارند ولی در بحث بازاریابی و فروش نیازمند افراد دیگر هستند )

مستقل : افرادی که کلیه مراحل کسب و کار خانگی را از تامین مواد اولیه تا عرضه محصول به خارج از محیط مسکونی را بصورت انفرادی انجام می دهند .( اشخاص حقیقی هستند که براساس مهارت همه کار را خودشان انجام می‌دهند و تسهیلات را هم خودشان دریافت می‌نمایند.) 

رشته های فعالیت مشاغل خانگی

•صنایع دستی

•فرش دستباف و رشته های مرتبط به صنایع

•تولیدی  (صنعت و خدمات )

•تجارت الکترونیک

•امور تولیدات دامی، شیلات،  صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی ، عشایری، امور تولیدات گیاهی 

•فعالیت های فرهنگی و هنری

نکات مهم جهت انتخاب رشته های جدید  مشاغل خانگی

•توجه به مزیت های نسبی و رقابتی و ظرفیت ها ی موجود در مناطق

•پیگیری شناسایی رشته های جدید بویژه در حوزه های صنایع و فناوری اطلاعات

•عدم صدور مجوز برای رشته های اشباع شده و فاقد بازار فروش

•ضرورت هماهنگی واحد های استانی دستگاههای اجرایی با واحد های ستادی قبل از ارایه رشته های پیشنهادی به کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان.

•هدف و استراتژی توسعه مشاغل خانگی 

• هدف اصلی :  ایجاد و تثبیت اشتغال از طریق توسعه کسب و کارهای خانگی

•استراتژی :  توسعه کسب و کارهای خانگی در بستر زنجیره ارزش مربوطه و اتصال پایدار به بازار

منبع:iribnews